Erzurumsonhaber / Erzurum - Sevgili okurlarım; bu yazımızda sizlere son dönemlerde en çok tercih edilen internet tarayıcısı olan Tor ağından, Tor Browser’in kuruluş tarihinden kullanımına kadar her türlü bilgiyi sizlere sunmaya çalışacağım. İşte Tor Browser’e dair tüm merak edilenler köşemizde…     Tor, açılımı ‘‘The Onion Routing’’ kullanıcılarının gerçek kimliklerini gizleyerek iletişim imkanı sunan bir yazılım projesidir. Tor yasal ya da yasal olmayan bir çok amaç için kullanılmaktadır. Vidalia ara yüzüne sahip olan Tor Browser, bu ara yüz ile oldukça basit ve hızlıdır. Basit olması, her yaş grubuna hitap ettiği için kullanıcı sayısı da oldukça fazladır. Nitekim daha önce Firefox ile tanışmış olanlar, Tor Browser kullanırken zorlanmayacaktır. Çünkü internet tarayıcısı, Firefox’un özelleştirilmiş çeşididir. İndirmek istediğinizde, Google arama motoruna ‘‘Tor Browser İndir’’ yazmanız yeterlidir. Tor internette gezinme, sohbet ve anlık mesajlaşma imkanı sağlar. Zaten tor ağının bir diğer adı ise anonim ağdır. Ayrıca tor, devlet yetkililerini eleştirmek, sansürlenmiş bilgilere erişmek ve politik aktiviteler organize etmek amacıyla da kullanılmaktadır. Tor da; anonim hakaret, hassas bilgilerin sızdırılması, yasal olmayan cinsel içeriklerin sunulması, satışı yasak olan kimyasal maddelerin, silahların çalıntı kredi kart numaralarının satılması, banka ve kredi kartı dolandırıcılığı gibi kara borsa işlemleri için Bitcoin sunulması kullanılır. Bu projeye göre, Tor ağını kullananlar, bağlandıkları sitelerden aktivitelerini gizlemek isteyen normal kullananlar, siber istihbarat faaliyetlerinden kaçan insanlar, içerik veya internet erişimine yapılan sansürden kaçan insanlar özellikle de gazeteciler, aktivistler ve askeri çalışanlardır. Ekim 2013 tarihi itibariyle Tor ağını 4 milyon kişi kullanmaktadır. Tor ağını kullananların büyük kısmı, internet erişiminin engellediği ülkelerde yaşamaktadırlar. Çünkü Tor Browser’in en temel amacı, IP adresinizi gizleyebilmesidir. Şunu da belirtmek gerekirse, Tor Browser doğru kullanıldığında en ağır sansür sistemlerini bile aşmamızı sağlıyor. Tor Browser’in asıl dikkat çeken tarafı ise ‘‘Deep Web’’ (Dark Web) olarak bilinen, internetin arka sokağına da girişi sağlamasıdır.   Tor Projesi’nin Tarihi   Tor Projesi 1995 yılında ABD Deniz Harp Araştırma Laboratuarı’nda Paul Syverson, Micheal Reed ve David Goldschlog tarafından, gizli servislerin çevrim içi istihbarat bilgilerini koruma amacıyla başlamıştır. Proje askeri ve istihbarat amacıyla başladığı için hedefinde mahremiyet yoktu. Sadece askeri personel ve istihbaratları maskeleme işlemi yapıyordu. Tor projesinde çalışmaların yavaş ilerlemesi sonucunda 2002 yılında Tor Projesi MİT’de 2 doktora öğrencisi olan Roger Dingledine ve Nick Mathewson’a devredildi. Daha sonraki yıllarda Paul Syverson ile birlikte bu üçlü Tor Projesi üzerinde çalışmışlardır. Çalışmalar ilerlerken bu projenin sadece askeri amaçlı olması ajanları korumanın daha zor olduğu kararının almalarını sağlamıştır. Bu sebeple ağın sadece askeri amaçlı değil, daha geniş kitlelerden bu ağa erişebilmesi yönünde çalışmalara başlamışlardır. İlk olarak Tor Projesi Deniz Harp Araştırmaları Laboratuarı’ndan ayrılmış, daha sonra herkesin kullanılabileceği şekilde tasarlanmıştır. Buradaki amaç kullanıcı sayısını arttırarak gizlenmeyi kolaylaştırmaktır. 2004 yılında Tor, açık kaynak lisanslı hale getirilmiştir. Proje açık kaynak olduğunda EFF (The Electronic Frontier Foundation) bu projeyi devraldı. Tor, ilk zamanlarında askeri bir proje olduğu için yerilmiştir. İleriki yıllarda bu projeye destek artmıştır. Şu anda kurumsal sponsorlar hariç 4300 bireysel sponsor, Tor Projesi’ne destek vermektedir. Bu sponsorlar sırasıyla; http, e-posta hizmeti, SMTP, anlık mesajlaşma, vb. şirketlerdir.   Tor Çalışma Yapısı    Tor, anonim ağ yapılarından onion routing mantığında çalışır. Tor üzerinden bir internet sitesine istek yolladığında en az 5 server üzerinden istek gönderilir. İstek ilk server tarafından değerlendirilir, sonra ikinci servera iletir. Tüm bu işlemler gerçekleşirken bilgileriniz şifrelenir. Bilgileriniz her server geçişinde şifrelendiğinden ve bağlantı yollarken bir çok server üzerinden geçtiğinden dolayı hangi bağlantıya giriş yapıldığını öğrenmek neredeyse imkansız olur. Bu da güvenirliliği arttırır. Hız açısından bir çok server yolu üzerinden bağlantı sağladığı için normal google üzerinden bağlantı yapmaktan daha yavaş bir bağlantı hızı sunmaktadır. Tor Browser, mozilla firefox klonudur. Firefox’un açık kaynak bir proje olmasının da katkısıyla NSA monitörlemesinden sizi büyük ölçüde koruyabilmektedir. Tor ağındaki kullanıcılara erişmek çok zor ve zahmetli bir iştir. Çünkü internet trafiğini dört binden fazla gönüllü server aracılığıyla yansıtarak sizin konumunuzu ve verilerinizi bulunması imkansız hale getirir. İsterseniz bu gönüllü hostlardan biri olabilirsiniz. Kısacası Tor kullanıcıları, DNS ayarları ile uğraşmak yerine bu tarayıcıyı daha uygun görmektedirler. Sebebi ise, kullanıcıların anonim olarak her istediği siteye rahatça girebilmelerindendir.   Tor 100 Koruma Sağlar Mı?   Bu en çok tartışılan sorulardan biridir. Teknik olarak düşünüldüğü zaman 100 koruma sağladığı söylenemez. Derinlemesine bir network takibi yapıldığında, network izleri dijital ortamda yakalanabilir. Tor sadece farklı serverlara şifreli bağlantı sağlayarak internette gezinmenizin izlenmesini zorlaştırır.   Tor Browser Nasıl İndirebilirim?   Tor Browser, internetten bedava indirilebilen bir tarayıcıdır. Tor Browser’i kendi sitesinden indirebileceğiniz gibi, Mozilla Firefox’a eklenti şeklinde de kurabilirsiniz.   Tor Browser Kullanmak Yasak Mı?   Tor’un önemlikle Türkiye ile tanışması, 2014 yılında getirilen sosyal medya sansürleri ile bilinmektedir. Akabinde Tor kullanımına 19.12.2016 tarihinde bir yasak getirilmişti. Tor kullanmanın daha sonraki yıllarda yasak olup olmadığına dair herhangi bir resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak işin aslı, Tor kullanımı yasak değildir. Yani Tor’un kurulumundan yana bir sıkıntı yok; hatta bilgisayara kurabilir ve internet sitelerine girebilirsiniz. Amma velakin asıl sorun, Tor Browser ile hangi internet sitelerine girdiğinizle ilgili.   Tor Browser, Deep Web denilen ve internetin karanlık denizleri olarak da bilinen sitelere kapı açan bir platform. Tor, esasen bir araçtır; normalde VPN mantığıyla çalıştığından, yasaklı sitelere girilmesini sağlar. Bundan mütevellit, Tor yazılımının nasıl indirileceğini belirttiğimiz gibi, yazılımın nasıl kaldırılacağına da değinmek gerekir. Çünkü Tor Browser’i silmek, öyle kolay değildir.   Tor Browser’i kaldırmak istiyorsanız ise, yapmanız gereken tek şey Tor’u bilgisayara kurduğunuz klasörü bulmak ve manuel olarak Shift+Delete yöntemiyle Tor’u tamamen silmek.